ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ & ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Θέμα: «H Κοινότητα Ημερήσιας Φροντίδας και η Συμβολή της Εκπαίδευσης στην Απεξάρτηση».
Εισηγήτρια: Κέλλυ Μπούσια, Ψυχολόγος, Μέλος της Παιδείας Συμβούλων Ομάδων & Οργανισμών του Ελληνικού Οργανισμού Ψυχοθεραπείας και Παιδείας στην Ομαδική Ανάλυση (HOPE in GA), Θεραπευτικό Προσωπικό σε Θεραπευτική Κοινότητα Εφήβων του ΚΕΘΕΑ, και μέλος της International Association Of Group Psychotherapy and Group Processes (IAGP).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Θεραπευτική Κοινότητα (ΘΚ) για χρήστες ουσιών, αποτελεί ένα ασφαλές περιβάλλον, απαλλαγμένο από ουσίες, μέσα στο οποίο οι άνθρωποι με προβλήματα εξάρτησης (ή και άλλα προβλήματα) ζουν μαζί με έναν οργανωμένο τρόπο διαβίωσης προκειμένου να προωθηθεί η αλλαγή και να καταστεί δυνατή η θεραπεία και η επανένταξη τους στην ευρύτερη κοινωνία. Η Θεραπευτική Κοινότητα μοιάζει με μια μικροσκοπική κοινωνία στην οποία οι θεραπευόμενοι όσο και το προσωπικό εκπληρώνουν διακριτούς ρόλους και ακολουθούν σαφείς κανόνες, με σκοπό να προωθηθεί η μεταβατική διαδικασία από τη χρήση στην κοινωνική επανένταξη (Ottenberg, 1993). Η θεραπευτική διαδικασία αποτελείται από ομαδική και ατομική ψυχοθεραπεία, εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση.
Ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς στη Θεραπευτική Κοινότητα Εφήβων περιλαμβάνει την προετοιμασία του ατόμου για την επανένταξή του στην ευρύτερη κοινωνία. Είναι θεμελιώδης αξία στη φιλοσοφία της ΘΚ ότι η επανένταξη των εφήβων είναι μια μεταβατική διαδικασία που εκτός από το χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί απαιτεί και την παράλληλη ανάπτυξη ενός συνόλου ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ατόμου. Γι’ αυτό το λόγο η επιμόρφωση του είναι άμεση προτεραιότητα. Στο παράδειγμα που θα αναφερθούμε εδώ, η εκπαίδευση ή επιμόρφωση δεν περιορίζεται στην ακαδημαϊκή της διάσταση αλλά νοείται και βασίζεται στην ευρύτερη έννοια του όρου της βιωματικής μάθησης μέσω της ομαδικής δουλειάς.
Γι’ αυτό και θα παρουσιαστεί υλικό από μια τέτοια ομάδα που ναι μεν ο βασικός της στόχος είναι εκπαιδευτικός, αλλά δημιουργήθηκε και δημιούργησε βασισμένη στις αρχές της Ομάδας Αλληλοβοήθειας στα πλαίσια της ΘΚ. Έτσι, σε αυτή τα πλαίσια, ο έφηβος έχει την ευκαιρία να βιώσει μια επανορθωτική εμπειρία που αφορά την εκπαίδευση του ως τώρα, αλλά και να συμπληρώσει τα εκπαιδευτικά κενά που έχουν προκύψει καλλιεργώντας και ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα την αυτοεκτίμηση και την αυτο-αποτελεσματικότητα του, βασικά στοιχεία για ανάπτυξη της νέας ταυτότητας του εφήβου. Επιπλέον ο έφηβος κινητοποιείται ώστε να αναπτύξει περισσότερο τις προσωπικές του δεξιότητες τις οποίες έχει την ευκαιρία να ενδυναμώσει μέσω της ομαδικής δουλειάς. Ακόμη τα μέλη της ομάδας ευαισθητοποιούνται περισσότερο σε καθημερινά ζητήματα της ευρύτερης κοινωνίας-κοινότητας καθώς βγαίνουν από την άρνηση και την παθητικότητα και φτάνουν στο ανήκειν και την ενεργή συμμετοχή στη ζωή. Η ομάδα ενισχυμένη μέσω της βιωματικής εκπαίδευσης και της μάθησης γίνεται το μέσο για την επανένταξη* στην αληθινή ζωή.
*reintegration (reintegrate = ολοκληρώνω ξανά σε νέα ενότητα)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Itin, C. M. (1999), Reasserting the Philosophy of Experiential Education as a Vehicle for Change in the 21st Century. The Journal of Experiential Education, 22(2), 91-98.
2. ΚΕΘΕΑ (2007), Κοινωνικό-δημογραφικά χαρακτηριστικά και συνθήκες χρήσης των ατόμων που απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΕΑ τα έτη από 2000-2006. Διαχρονική μελέτη. Εκδόσεις ΚΕΘΕΑ, Αθήνα.
3. ΚΕΘΕΑ (2008), Ετήσιος Απολογισμός.
4. ΚΕΘΕΑ. Οδηγός υπηρεσιών. Ένα εργαλείο για εκπαιδευτικούς και σχολεία της Αθήνας.
5. Rolzinski, C. (1990), The adventure of adolescence: Middle school students and community service. Washington, DC: Youth Service America
6. Stavenga de Jong, J.A., Wierstra, R.F.A. and Hermanussen, J. (2006) «An exploration of the relationship between academic and experiential learning approaches in vocational education,» British Journal of Educational Psychology. 76;1. pp. 155-169.
7. Winnicott, D.W. (1971), Playing and Reality. A Tavistock/Routledge Publication. London
