ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Θέμα: «Από τη Μικρή στη Μεγάλη Ομάδα. Μία Ομαδικο-Αναλυτική προσέγγιση».
Εισηγήτρια: Ελένη Γκρέκα, Κοινωνική Λειτουργός – Ομαδική Αναλύτρια, Ιδρυτικό μέλος του Οργανισμού, μέλος του International Association of Group Psychotherapy and Group Processes – IAGP, και μέλος της Group Analytic Society (London) – GAS (London), Τηλ.: Μπιζανίου 16 Δάφνη, 6977002084. Ε-mail: elegre@otenet.gr
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η χρήση της λέξεως ομάδα αναφέρεται στο σύνολο εκείνο των ανθρώπων οι οποίοι βιώνουν κάποιο ή κάποια κοινά χαρακτηριστικά δρώμενα.
Είναι γνωστό ότι η πρώτη ομάδα στην οποία συμμετέχει κάποιος είναι η οικογένεια ή πιο συγκεκριμένα η έλευση του παιδιού ορίζει εκ του αριθμού το σύνολο που λέγεται οικογένεια. Ζευγάρι + παιδί = οικογένεια-αρχική ομάδα.
Η επαρκής ανάπτυξη ενός ανθρώπου και το προχώρημά του σε άλλες ομάδες εξαρτάται από την πρωταρχική ομάδα της οικογένειας αλλά και από το περιβάλλον στο οποίο αυτή ανήκει.
Η ενασχόληση με τις ομάδες κάνει την εμφάνισή της στα τέλη του 19ου αιώνα και μάλιστα προκειμένου να εξηγηθούν φαινόμενα που αφορούσαν τη μάζα. Η ανακάλυψη της ιδιαίτερης σημασίας των μικρών και των μεγαλύτερων ομάδων προέκυψε μέσα από τις ανάγκες του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου και τη δημιουργία των Θεραπευτικών Κοινοτήτων.
Οι Ομάδες ανάλογα με τoν αριθμό των μελών τους διακρίνονται σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες. Η διάκριση αυτή οφείλεται στην αναγνώριση ουσιαστικών διαφορών που παρουσιάζουν μεταξύ τους.
Η Ομαδική Ανάλυση ως ψυχοθεραπεία καθώς επίσης και ως φιλοσοφία, αποτελεί εναλλακτική πρόταση για την ανάπτυξη ανθρώπινων σχέσεων στηριγμένων στις αρχές της εκπαίδευσης του Εγώ εν δράσει (Ego training in action), της διορθωτικής συναισθηματικής εμπειρίας και της ανάπτυξης του μητρικού πλέγματος (matrix), των σχέσεων όλων των μελών της ομάδας μέσω της διαπροσωπικής (interpersonal) και διαμεσοπροσωπικής (transpersonal) επικοινωνίας.
Αντίστοιχα οι Μεσαίες και οι Μεγάλες Ομαδικο-αναλυτικές ομάδες αποτελούν έναν μοναδικό τρόπο για ισότιμη συμμετοχή στην παραγωγή πολιτισμού για την ακρίβεια ιδιοπολιτισμού (idioculture) μέσω του διαλόγου, σε διαδικασίες ανοικτές στην ιδιαίτερη συνεισφορά του κάθε μέλους, ικανές να πραγματεύονται το απρόοπτο και να αποδέχονται το καινούριο.
Η ιδέα της χρήσης της ομάδας στην αύξηση της αναλυτικής διαδικασίας προκάλεσε αναπόφευκτα πειράματα με διαφορετικά μεγέθη ομάδων. Υπήρξε ενθουσιασμός αλλά και σύνεση ως προς τις δυνατότητες μίας μεγαλύτερης ομάδας. Ήταν ξεκάθαρο ότι η επικοινωνία σε σχετικά αδόμητες μεγαλύτερες ομάδες έτεινε να είναι πιο πλούσια, επηρεαζόμενη από την κουλτούρα και το άρωμα της μυθολογίας. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στο να δραστηριοποιούνται πιο πρωτόγονες συλλογικές διαδικασίες από ότι στις μικρές ομάδες. Παραδόξως στις Μεγάλες Ομάδες εμφανίζονταν συνθήκες οι οποίες συνέβαλαν σε αυξανόμενη διανοητική και πνευματική σύμπνοια. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ελπίδα ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εποικοδομητικά στην ενασχόληση με τα καυτά θέματα της επικαιρότητας. Αλλά από την άλλη πλευρά φάνηκε ότι προκαλούσαν υψηλά επίπεδα άγχους σε αναφορά με την τύχη και τη μοίρα του ανθρώπου. Έτσι μπαίνει το ερώτημα κατά πόσο είναι θεραπευτικές.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Bion, W., (1961) Experiences in Groups, New York: Basic Books
2. de Maré, P., (1991) KOINONIA From Hate through Dialogue to Culture in the Large Group, London: Karnac Books
3. Foulkes, S. H., (1975) Group Analytic Psychotherapy Method and Principles, London: Karnac Books
4. Foulkes, S., & Anthony, E., (1984) Group Psychotherapy, The Psychoanalytical Approach, London Karnac Books
5. Kennard, D., Roberts, J., (1983) An introduction to therapeutic communities, London, Boston, Melbourne and Henley: Rutledge & Kegan Paul
6. Ναυρίδης, Κ., (2005) Ψυχολογία των ομάδων, Αθήνα: Παπαζήση
7. Wetherell, M., (2004) Ταυτότητες, ομάδες και κοινωνικά ζητήματα, μετ. Ν. Μποζατζής, Αθήνα: Μεταίχμιο
