ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΨΧΥΟΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Εισηγητής: Κώστας Λιόλιος, Ειδικευόμενος Ψυχίατρος, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Ομαδικός Ψυχοθεραπευτής, Μέλος της Παιδείας Ομαδικών Αναλυτών του Οργανισμού και της IAGP.
Περίληψη
Τα τελευταία χρόνια οι ψυχοθεραπευτικές τεχνικές αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Ανάμεσά τους, η θεραπεία μέσω της τέχνης κατέχει μια ξεχωριστή και ενδιαφέρουσα θέση, λόγω της έμφασης που δίδει στον άνθρωπο ως ενεργητικό παράγοντα στην ίαση του, στον άνθρωπο-δημιουργό.
«Η διαδικασία της θεραπείας μέσω της τέχνης βασίζεται στην αναγνώριση του ότι οι πιο θεμελιώδεις σκέψεις κα τα συναισθήματα του ανθρώπου, που προέρχονται από το ασυνείδητο, βρίσκουν την έκφρασή τους περισσότερο στις εικόνες παρά στις λέξεις». (Naumburg, 1958).
«Η καλλιτεχνική δραστηριότητα προσφέρει ένα περισσότερο συγκεκριμένο, παρά λεκτικό μέσο, διά του οποίου το άτομο επιτυγχάνει την έκφραση της συνείδησης και του ασυνειδήτου και το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πολύτιμο μέσο θεραπευτικής αλλαγής». (Dalley, 1984). Η παραπάνω προσέγγιση προϋποθέτει ότι η αυθόρμητη τέχνη μοιάζει με τον ελεύθερο συνειρμό, ενώ παράλληλα, η καλλιτεχνική δραστηριότητα χρησιμοποιεί πολλά από τα σύμβολα και τους μηχανισμούς μετάθεσης, συμπύκνωσης, σχάσης κ.λπ., που ο Freud όρισε στη μελέτη των ονείρων. «Ίσως, η ανάλυση της τέχνης μπορεί να συνεχίσει από το σημείο στο οποίο σταματάει ανάλυση των ονείρων» (Ehrenzweig, 1967).
«Ενώ ο καλλιτέχνης παλεύει με το μέσο του, που του είναι άγνωστο, παλεύει και με την ασυνείδητη πλευρά της προσωπικότητας του, που αποκαλύπτεται από το έργο του. Η επιστροφή στο επίπεδο της συνείδησης των στοιχείων εκείνων που προβλήθηκαν πάνω στο έργο στο επίπεδο του ασυνειδήτου, είναι ίσως το πιο καρποφόρο και το πιο οδυνηρό αποτέλεσμα της δημιουργικότητας». (Ehrenzweig, 1967).
Πέραν της εφαρμογής της Art Therapy σε ατομικό επίπεδο, πλέον χρησιμοποιείται και σε ομαδικό επίπεδο, τόσο για τη θεραπεία στην ομάδα, όσο και για τη θεραπεία της ομάδας, αλλά κυρίως για τη θεραπεία από την ομάδα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Dalley, T. (1984) Art as Therapy, London: Tavistoc.
2. Foulkes, S.H. (1948) Introduction to Group Analytic Psychotherapy, London: Marsfield Library.
3. Foulkes, S.H. (1975) Group Analytic Psychotherapy. Methods and Principles, London: Marsfield Library.
4. Foulkes, S.H. (1990) Selected Papers. Psychoanalysis and Group Analysis, London: Karnac Books.
5. Klein, M. (1975) The Writings of Melanie Klein, London: The Hogarth Press and Institute of Psychoanalysis.
6. Naumburg, M. (1958) Art Therapy: Its Scope and Function. Clinical Applications of Projective Drawings, Springfield, III: C.C. Thomas.
7. Winnicott, D.W. (1958) The Maturational Process and the Facilitating Environment, New York:IUP.
8. McNeilly, G. (2005) Group Analytic Art Therapy, London: Jessica Kingsley.
9. Ehrenzweig, A. (1967) The Hidden Order of Art, London: Paladin.
10. Skaife, S. & Huet, V. (1998) Art Psychotherapy Groups, London: Rout
