ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Θέμα: «Θεωρία Μεσαίων και Μεγάλων Ομάδων»
Εισηγητής: Νικόλας Κολιόπουλος, Ψυχολόγος – Ομαδικός Αναλυτής, Ιδρυτικό Μέλος του Οργανισμού. Κελαινούς 5-7, Κυψέλη, Τηλ: 2106878555, κινητό 6974992525
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι ομάδες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους παρουσιάζουν ποσοτική και ποιοτική διαφοροποίηση και ανάλογες ιδιαιτερότητες στην θεωρητική τους προσέγγιση και εφαρμογή. Κατά συνέπεια, καθίσταται αναγκαία η διάκριση των ομάδων σε:
- Μικρές Ομάδες
- Μεσαίες Ομάδες
- Μεγάλες Ομάδες
Κατά την μετάβαση από την ατομική ψυχανάλυση στην ομαδική η έννοια του ατομικού ελεύθερου συνειρμού επεκτείνεται σε εκείνη της ομαδικής ελευθέρως ρέουσας συζήτησης. Στη μεγάλη ομάδα αναδεικνύεται ο υπερδομικός ομαδικός νους.
Στην μικρή ομάδα αναβιώνονται οικογενειακές κυρίως καταστάσεις, ενώ στην μεγάλη ομάδα αναδύεται μέσα από τον διάλογο η «σημασία» (meaning) των πραγμάτων.
Η μεγάλη ομάδα χαρακτηρίζεται από πιο σύνθετη διανοητικά και πιο ματαιωτική διαδικασία για τα μέλη της, δεδομένου ότι εστιάζει περισσότερο στην κουλτούρα (bioculture, socioculture, idioculture) παρά στην ψυχοθεραπεία. Αποτελεί περισσότερο μια διαδικασία μάθησης παρά ενστικτώδους έκφρασης και εστιάζει στην αξία της σημασίας παρά στην ικανοποίησης ενορμήσεων.
Το έργο, συνήθως, της μεσαίας και μεγάλης ομάδας επεκτείνεται πέρα από εκείνο της μικρής ομάδας.
Η Μεγάλη Ομάδα προσφέρει μεγάλες δυνατότητες για :
• Δημιουργία ενός forum όπου πολλά ενδιαφερόμενα μέλη θα συνυπάρξουν,
• Δημιουργία και εφαρμογή τέτοιων ομαδικών δυναμικών και σε άλλους οργανισμούς
• Ενίσχυση, πληροφόρηση, εμπειρία και εκπαίδευση και
• Εξανθρωπισμό της υπερεγωτικής, αδιάλλακτης κοινωνικής κουλτούρας μέσα από τον πολυδιάστατο διάλογο.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΟΜΑΔΩΝ
• Δομή
• Διαδικασία
• Περιεχόμενο
• Μεταδομή
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΟΜΑΔΩΝ
• Μέγεθος
• Σύνθεση
• ΄Αγχος – Αποπροσανατολισμος – Αίσθηση χάους
• Φόβος αφανισμού και απώλειας προσωπικής ταυτότητας
• Απομόνωση – Αποξένωση – Αδυναμία – Ματαίωση
• Ζήλεια – Μίσος – Φθόνος – Θυσία – Αποδιοπομπαίος τράγος
• Αναζήτηση Δομής, Ιεραρχίας, Ορίων, «αρχηγού», ευθυνών
• Υποομαδοποίηση
• Επαναληπτικότητα
• Επικοινωνία
• Κοινωνικοπολιτιστικοί παράγοντες – Κουλτούρα (Patric de Maré)
– bioculture
– sociolculture
– idioculture
• Διάλογος, Σκέψη, Σημασία
• Συνειδητότητα
• Μη προσωπική Αδελφότητα (Impersonal Fellowship) – Koinonia
ΚΥΡΙΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΕΓΩ
1. Συλλογική Παλινδρόμηση (Collective Regression)
2. Πρωταρχική Εξιδανίκευση (Primitive Identification)
3. Παντοδυναμία (Omnipotence)
4. Ενδοβολή (Introjection)
5. Ταυτοποίησης (Idenitfication)
6. Προβλητική Ταυτοποίηση (Projective Identification)
7. Προβολή (Projection)
8. Μετάθεση (Displacement)
9. Σχίση (Splitting off)
ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΟΜΑΔΑ
1. Συνάντηση σε κυκλική πρόσωπο με πρόσωπο διάταξη
2. Κανονικότητα συναντήσεων, 1-2 φορές εβδομαδιαίως
3. Συζήτηση και Ελεύθερος Συνειρμός
4. Έμμεση παρέμβαση του Συντονιστή
5. Μη εξασφάλιση αντικειμένου, σκοπού, προγράμματος, ανάγκης για «καλή» ομάδα
6. Matrix της ομάδας, δηλαδή ο «κοινός» διασυνδετικός χώρος, όπου πραγματοποιείται η λεκτική και μη κελτική επικοινωνία και αναδύεται η «σημασία» της.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. de Maré, P., Pipper, R. & Thompson, S. (1991) Koinonia: From Hate through Dialogue to Culture : In the Large Group. London: Karnac Books.
2. de Maré, P. (1996) Kith, Kin and Koinonia, Lecture in Hellenic Association of Group Analysis and Psychotherapy, Athens.
3. Foulkes, S.H. (1975) Group Analytic Psychotherapy. Methods and Principles. Marsfield Library.London.
4. Κρητικού, Μ. (1992-1993) Θεωρία Μεγάλης Ομάδας, Εισαγωγικό Σεμινάριο στις ομαδικές Ψυχοθεραπείες, Ελληνική Εταιρεία Ομαδικής Ανάλυσης και Ψυχοθεραπείας. Αθήνα.
5. Κρητικού, Μ. (2000) Hellenism, Group-Analytic Training and the Median Group, Group Analysis 33:63-75.
6. Σταθόπουλος, Ν. (1998) Διάλογος και Μάθηση στην Κοινωνία. Η Μεγάλη Ομάδα, Εισαγωγικό Σεμινάριο στις Ομαδικές Ψυχοθεραπείες, Ελληνική Εταιρεία Ομαδικής ανάλυσης και Ψυχοθεραπεία. Αθήνα.
7. Pisani, R.A. (1993) Neuroses and Group Culture in Southern Italy: The matrix of a «Recal» Large Group, Group Analysis 26 (3):239-249.
