ΕΙΔΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ
2023 – 2024
3ο Ειδικό Σεμινάριο
Σάββατο, 30 Μαρτίου 2024 – ώρα: 10:15-16:00
Κλιματική Αλλαγή – Έκρηξη του Μεταναστευτικού και η Αναλυτική Προσέγγιση των Κοινωνιών
ΚΟΥΣΟΥΡΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, Ομαδική Αναλύτρια
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ: Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΙΚΟΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ
Ξεκινώντας, θα αποσαφηνίσουμε τον ορισμό της «οικολογικής δυσφορίας» που εμφανίζεται στη διεθνή βιβλιογραφία και στη συνέχεια, θα αναφερθούμε στις βασικές συνιστώσες του οικολογικού άγχους, σε μία προσπάθεια να αναδείξουμε τους λόγους που οι ερευνητές και οι παγκόσμιοι οργανισμοί ψυχικής υγείας έχουν ανοίξει αυτόν τον διάλογο.
Έπειτα, θα ασχοληθούμε με το πως η θεωρία της ομαδικής ανάλυσης μπορεί να εξηγήσει τα συλλογικά φαινόμενα που παρατηρούμε και αφορούν την κλιματική αλλαγή. Τι έχουν να μας προσφέρουν στην κατανόηση αυτή, οι θεωρίες των Foulkes, Bion, DeMare, Piper, Nitsun και Hopper;
Τέλος, θα κλείσουμε συζητώντας για τις παρεμβάσεις για το οικολογικό άγχος που καταγράφονται στην βιβλιογραφία, οι οποίες καταλήγουν, ανεξαρτήτως ψυχοθεραπευτικής κατεύθυνσης, στην προτροπή ένταξης σε ομάδα. Η ομάδα φαίνεται ότι μπορεί να λειτουργήσει ως ένας ισχυρός εμπεριέκτης της απώλειας, του πένθους και του άγχους αφανισμού που συνοδεύει τη δυσφορία για την κλιματική αλλαγή.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Albrecht, G. (2006). Solastalgia: Environmental damage has made it possible to be
homesick without leaving home. Alternatives Journal, 32(4-5), 34-37. - Albrecht, G. (2020). Negating solastalgia: An emotional revolution from the
Anthropocene to the Symbiocene. American Imago - Aston, N. (2021). The experience of eco-anxiety of individuals who have been through anecopsychology support group for facing the climate crisis: a grounded theory inquiry. Thesis, University of East London School of Psychology.
- Baker, J. (2013). What have we done to Mother Earth? Psychodynamic thinking applied to our current world crisis. Psychodyn. Pract; 19:55–67.
- Baudon, P. &Jachens, L. (2021). A Scoping Review of Interventions for the Treatment of Eco-Anxiety. Int J Environ Res Public Health, 18(18): 9636.
- Behr, H. & Hearst, L. (2005). Group-Analytic Psychotherapy. A Meeting Of Minds. London: Whurr Publishers Ltd.
- Bion, W. R. (1957). Differentiation of the psychotic from the non-psychotic
personalities. International Journal of Psycho-Analysis, 38, 266–275. - Bion, W. R. (1959). Attacks on linking. International Journal of Psycho-Analysis, 40,
308–315. - Bion, W. (1961). Experiences in Groups And Other Papers. Tavistock.
- Bion, W. R. (1962). The psycho–analytic study of thinking. International Journal of
Psycho-Analysis, 43, 306–310. - Bollas, C. (1987). Shadow of the object. New York: Columbia University Press.
- De Mare, P., Thompson, S. & Piper, R.(1991). Koinonia – From Hate through Dialogue to Culture in the Larger Group. New York, London: Karnac Books.
- Dodds, J. (2011). Psychoanalysis and Ecology at the Edge of Chaos: Complexity Theory, Deleuze, Guattari and Psychoanalysis for a Climate in Crisis. New York: Routledge.
- Evans, G. W. (1984). Environmental stress. CUP Archive.
- Foulkes, S.H. and Antony, E.J. (1984). Group Psychotherapy: The Psychoanalytic Approach, H.Kamac(Books)Ltd. London
- Gerada, C. & Griffiths, F. (2019). Groups for the Dead. Group Analysis. 53(3), 297-308
- Gomes & A. Kanner(1995). The all consuming self. In T. Roszak, M. Gomes & A. Kanner, Ecopsychology: Restoring the Earth, Healing the Mind. Sierra Club Books. (pp. 77–91).
- Haseley, D. (2016). Climate change: Clinical considerations. Int. J. Appl. Psychoanal. Stud., 16:109–115.
- Hopper, E. and Pines,M. (2003).The Social Unconscious Selected Papers, Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelphia.
- Hopper,E. and Pines,M. (2003). Traumatic Experience in the Unconscious Life of Groups The Fourth Basic Assumption: Incohesion: Aggregation/Massification or (ba) I:A/M. Jessica Kingsley Publishers. London and New York
- Kassouf, S. (2021). A new thing under the sun. ROOM: A sketchbook for analytic action.
http://www.analytic-room.com/essays/a-new-thing-under-the-sun-by-susan-kassouf/ - Kassouf, S. (2022). Thinking Catastrophic Thoughts: A traumatised sensibility on a hotter planet. The American Journal of Psychoanalysis, 2022, 82, (60–79)
- Lewis, J. (2018). In the room with climate anxiety: Part 1. Psychiatric Times, 35:1–2.
- Lewis, J. (2019). In the room with climate anxiety: Part 2. Psychiatric Times, 36:23–24.
- Mark, B. & Lewis, J. (2020). Group Interventions for Climate Change Distress, Psychiatric Times.
https://www.psychiatrictimes.com/view/group-interventions-climate-change-distress
- Moss, E. & Raz, A. (2001). The Ones Left Behind: A Siblings’ Bereavement Group. Group Analysis, 34(3), 395-407
- Nicholsen, S. (2003). The Love of Nature and the End of the World: The Unspoken Dimensions of Environmental Concern. MIT Press.
- Randall, R. (2005). A new climate for psychotherapy? Psychother. Pol. Int., 3:165–179.
- Nitsun, M. (2014) Beyond the Anti-Group_ Survival and transformation. Routledge.
- Nitsun, M. (1996). The Anti-Group. Routledge.
- Randall, R. (2009). Loss and climate change: The cost of parallel narratives. Ecopsychology, 1:118–129.
- Rehling, J. (2022). Conceptualising eco-anxiety using an existential framework. South African Journal of Psychology, vol. 52: 4.
- Rust, M. J. (2008). Climate on the couch: Unconscious processes in relation to our environmental crisis. Psychotherapy and Politics International, 6(3), 157–170. Also available from: http://www.chinadialogue.net/article/show/single/en/2912-Climate-on-the-couch-2-
- Seaman, Ε. Β. (2016). Climate change on the therapist’s couch: how mental health clinicians receive and respond to indirect psychological impacts of climate change in the therapeutic setting. Master’s Thesis, Smith College, Northampton, MA
- Searles, H. (1960). The Nonhuman Environment in Normal Development and in Schizophrenia. International Universities Press.
- Wessinger, K.A. (2019). Eco-Anxiety in the Age of Climate Change: An Adlerian Approach. Master of Arts in Adlerian Counseling and Psychotherapy. Master’s Thesis, The Adler Graduate School, Richfield, MN, USA.
- WHO. (2014). Quantitative risk assessment of the effects of climate change on
selected causes of death, 2030s and 2050s. Geneva: World Health Organization.
World Health Organization. (2017). Depression and other common mental disorders:
global health estimates. 38. Winter, D. & Koger, S. (2004). The Psychology of Environmental Problems. Lawrence Erlbaum Associates.