ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ
ΑΝΟΙΧΤΗ ΗΜΕΡΙΔΑ
«ΠΡΟΒΛΗΤΙΚΗ ΤΑΥΤΙΣΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ»
Προβλητική Ταύτιση. Τρόπος Επικοινωνίας και Αντίσταση στην Αλλαγή.
Ν. Στεφανής: Ψυχίατρος, Ατομικός και Ομαδικός Αναλυτής, Μέλος της HOPEinGA.
Περίληψη
H προβλητική ταύτιση είναι μια κλινική ενδραμάτιση και μέρος της από κοινού δραστηριότητας της ψυχαναλυτικής διαδικασίας που λαμβάνει χώρα κυρίως γύρω από τα δύσκολα κομβικά σημεία στα βαθύτερα επίπεδα της ψυχικής οργάνωσης μας, που φαίνεται να αντιστέκονται κυρίως στην αλλαγή. Νευροφυσιολογικές μελέτες των προ-συμβολικών, ασυνείδητων συναισθηματικών συστημάτων, προσφέρουν μια βιολογική εξήγηση για την κλινική εμπειρία της αντίστασης στην αλλαγή. Επιπλέον, τα πρόσφατα ευρήματα της έρευνας στο συναίσθημα από τις νευρο-επιστήμες καθώς και οι μελέτες στο βρέφος μας βοηθάμε να καταλάβουμε πώς η αυθόρμητη αντιστοίχιση των συναισθηματικών καταστάσεων μεταξύ αναλυόμενου και αναλυτή που εμφανίζεται στην προβλητική ταύτιση αλλά και το σύστημα των νευρώνων που είναι θεμελιώδες για την παρατήρηση και την επικοινωνία σχετίζονται με την πρόθεση για αλλαγή. Τέλος, η ικανότητα για αυτο-στοχαστική σκέψη, που είναι ενταγμένη στο συναίσθημα και τη γλώσσα, προσφέρει τη δυνατότητα για την εδραίωση αυτής. Έτσι, η αλλαγή στα βαθύτερα, επενδεδυμένα με συναίσθημα επίπεδα της ψυχικής οργάνωσης, θα περιλαμβάνει και τις δύο τη προ-συμβολική και τη συμβολική αυτό-οργάνωση, και σε αυτή την αλλαγή η κατανόηση της προβλητικής ταύτισης και η δι-επεξεργασία αυτής αποκτά κυρίαρχη θέση. Εδώ, η νευροεπιστήμη και η ψυχανάλυση μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τα φαινόμενα αυτά και να τα εδραιώσουμε στην εμπειρική έρευνα.
Βιβλιογραφία
1. Beebe, B., & Lachmann, F. M. (1996), Three principles of salience in the organization of the patient-analyst interaction. Psychoanalytic Psychology, 13: I-22.
2. Beebe, B., Jaffe, J., & Lachmann, F. M. (1992), A dyadic systems view of communication. In: Relational Perspectives in Psychoanalysis, ed. N. J. Skolnick & S. C. Warshaw. Hillsdale, NJ: Analytic Press, pp. 61-82.
3. Bollas, C. (1987), Shadow of the Object: Psychoanalysis of the Unthought Known. New York: Columbia University Press.
4. Bucci, W. (2000), Pathways of emotional communication. Psychoanalytic Inquiry, 21: 40-70.
5. Damasio, A. R. (1994), Descartes’ Error. New York: Avon Books.
6. Damasio, A.R. (1999), The Feeling of What Happens. New York: Harcourt Brace.
7. Darwin, C. (1872), The Expression of Emotions in Man and Animals. New York: Philosophical Library.
8. Dimberg, U. et al. (2000), Unconscious facial reactions to emotional facial expressions. Psychological Science, 2: 86-89.
9. Duchenne, G.-B. (1990), The Mechanism of Human Facial Expression, or an Electro-physiological Analysis of the Expression of the Emotion
10. Edelman, G. (1987), Neural Darwinism: The Theory of Neuronal Group Selection. New York: Basic Books, Inc.
11. Ekman, P. (1992), Facial expressions of emotion: New findings, new questions. Psychological Science, 3: 34-38.
12. Fishman, G. G. (1999), Knowing another from a dynamic systems point of view: The need for a multimodal concept of empathy. Psychoanalytic Quarterly, 68: 376-400.
13. Fodor, J. A. (1968), Psychological Explanation. New York: Random House.
14. Fonagy, P., Gergley, G., Jurist, E., & Target, M. (2002), Affect Regulation, Mentalization, and Redevelopment of the Self. New York: The Other Press.
15. Fox, N., & Davidson, R. (1982), Asymmetrical brain activity discriminates between positive and negative affective stimuli in human infants. Science, 218: 1235-1236.
16. Freeman, W. J. (1999), How Brains Make up Their Minds. London: Weidenfeld and Nicholson. Freud, S. (1915), The unconscious, trans. J. Strachey. In: Standard Edition, 14. London: Hogarth Press, pp. 166-215, 1957.
17. Gergely, G., & Watson, J. S. (1996), The social biofeedback theory of parental affect-mirroring. International Journal of Psycho-Analysis, 77: 11811212.
18. Geschwind, N. (1974), Selected papers on language and brain. Boston Studies in the Philosophy of Science, Vol. XVI. The Netherlands: D. Reidel Publishing Company.
19. Greenspan, S. I. (1979), Intelligence and Adaptation. New York: International Universities Press.
20. Hinshelwood, R. D. (1991), A Dictionary of Kleinian Tthought, 2nd edn. Northvale, NJ: Jason Aronson.
21. Klein, M. (1946), Notes on some schizoid mechanisms. International Journal of Psycho-Analysis, 26: 99110.
22. LeDoux, J. (1996), The Emotional Brain. New York: Touchstone (Simon and Shuster).
23. LeDoux, J. (1999), Psychoanalytic theory: clues from the brain. Neuro-Psychoanalysis, 1: 44-49.
24. Lichtenberg, J., (1988), A theory of motivationalfunctional systems as psychic structure. Journal of the American Psychoanalytic Association, 36: 57-72.
25. Lichtenberg, J., Lachmann, F. M., & Fosshage, J. L. (1996), Affective experience: the golden thread in the clinical exchange. In: The Clinical Exchange: Techniques Derived from Self and Motivational Systems. Hillsdale, NJ: Analytic Press, pp. 113-134.
26. Meissner, W. W. (2000), Freud and Psychoanalysis. Notre Dame, Ind.: University of Notre Dame Press.
27. Meltzoff, A., & Gopnik, V. (1993), The role of imitation in understanding persons and developing theories of mind. In: Understanding Other Minds: Perspectives from Autism, ed. S. Baron-Cohen, H. Tager-Flusberg & D. Cohen. Oxford: Oxford University Press, pp. 335-366.
28. Merleau-Ponty, M. (1964), Signs, trans. R. C. McCleary. Evanston, Ill.: Northwestern U. P. [originally published by Librairie Gallimard, Paris, 1960].
29. Modell, A. H. (1984), Object Love and Reality. New York: International Universities Press.
30. Modell, A.H. (1993), The Private Self. Cambridge: Harvard University Press.
31. Ogden, T. H. (1979), On projective identification. International Journal of Psycho-Analysis, 60: 357373.
32. Panksepp, J. (1998), Affective Neurosciences. New York: Oxford University Press.
33. Panksepp, J. (1999), Emotions as viewed by psychoanalysis and neuroscience: An exercise in consilience. N’euroPsychoanalysis, 1: 15-38.
34. Racket, H. (1968), Transference and Countertransference. New York: International. Universities Press.
35. Rizzolatti, G., & Arbib, M. (1998), Language within our grasp. Trends in Neurosciences, 21: 188-194.
36. Russell, P. L. (1998), The role of paradox in the repetition compulsion. In: Trauma, Repetition and Affect Rregulation: The Work of Paul Russell, ed. J. G. Teicholz & D. Kriegman. New York: The Other Press, pp. 1-22.
37. Safranski, R. (1998), Martin Heidegger. Cambridge, MA: Harvard University Press.
38. Sandier, A-M. (1977), Beyond eight month anxiety. International Journal of Psycho-Analysis, 58: 195-207.
39. Sandler, J. (1976), Dreams, unconscious fantasies and «identity of perception». International Review of Psycho-Analysis, 3: 33-42.
40. Sandler, J., & Sandler, A.-M. (1978), On the development of object relationships and affects. International Journal of Psycho-Analysis, 59: 285-296.
41. Schore, A. (1999), Commentary. Neuro-Psychoanalysis, 1: 49-55. New York: Oxford Univ. Press.
42. Shore, B. (1996), The Mind of Culture: Cognition, Culture, and the Problem of Meaning. NY, Oxford: Oxford University Press.
43. Stern, D. N. (1995), The Motherhood Constellation. New York: Basic Books.
44. Stern, D. N. et al. (1998), Non-interpretive mechanisms in psychoanalytic therapy: the something more than interpretation. International Journal of PsychoAnalysis, 79: 903-922.
45. Stolorow, R., & Atwood, G. (1992), Contexts of Being: The Intersubjective Foundations of’ Psychological Life. Hillsdale, NJ: The Analytic Press.
46. Thelen, E., & Smith, L. B. (1994), A Dynamic Systems Approach to the Development of Cognition and Action. Cambridge: MIT Press.
47. Tomasello, M. (1999), The Cultural Origins of Human Cognition. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
48. Yovell, Y. (2000), From hysteria to posttraumatic stress disorder: psychoanalysis and the neurobiology of traumatic memories. Neuro-Psychoanalysis, 2, 171-181.
49. Westen, D. (1997), Towards a clinically and empirically sound theory of motivation. International Journal of Psycho-Analysis, 78: 521-548.
50. Winnicott, D. W. (1965), Ego integration in child development. In: he Maturational Processes and the Facilitating Environment: Studies in the Theory of Emotional Development. Madison, CT: International Universities Press [original work published in 1962].
51. Wittgenstein, L. (1953), Philosophical investigations, ed. G. E. M. Anscombe. Oxford: Blackwell.
52. Wolf, S. N. et al. (2001), The developmental trajectory from amodal perception to empathy and communication: the role of mirror neurons in this process. Psychoanalytic Inquiry, 21: 94-112.
53. Wright, R. (1995), The Moral Animal. New York: Vintage Books.
54. Zajonc, R. (1980), Feeling and thinking: preferences need no inferences. American Psychologist, 35: 151-175.
