Βλάχος Η. : Διαταραχές Προσωπικότητας: Ψυχαναγκαστική Απόπειρα Διαιώνισης / διαχείρισης του Τραύματος
¨…Η εργασία του αναλυτή με τον οριακό ασθενή μοιάζει με την εργασία του αρχαιολόγου πάνω σε ίχνη όχι ενός πρωτόγονου πολιτισμού, αλλά μίας πρωτόγονης καταστροφής¨
Wilfred Bion
Στην εισήγηση αυτή θα εστιάσουμε στα είδη και στον πρωταρχικό ρόλο που το ψυχολογικό τραύμα διαδραματίζει στην αιτιοπαθογένεια των διαταραχών προσωπικότητας με ειδική μνεία στις συμπεριφορικές και νευροβιολογικές του διαστάσεις (μεταιχμιακό σύστημα), απόρροια των οποίων είναι η παρόρμηση, ο (αυτό)καταστροφικός θυμός, η εκδραμάτιση και η απουσία εναισθησίας ως ενδείξεις ανεπάρκειας της συναισθηματικής αυτορρύθμισης.
Σύντομη αναφορά θα γίνει στο Wiederholungszwang, τον καταναγκασμό στην επανάληψη κατά Freud όπως και στην παρανοειδή-σχιζοειδή θέση της Melanie Klein που αποτελούν κλειδί στην ψυχοδυναμική κατανόηση των διαταραχών αυτών και ιδιαίτερα της μεταιχμιακής/μεθοριακής διαταραχής προσωπικότητας.
Ο κεντρικός ρόλος της άμυνας της σχάσης (splitting) σε καλό και κακό αντικείμενο όπως και της προβλητικής ταύτισης (σύστοιχης και συμπληρωματικής κατά τον Racker) ως τρόπος σχετίζεσθαι που επηρεάζει κατ’ επέκταση τη θεραπεία των ασθενών με διαταραχή προσωπικότητας και δοκιμάζει την ανθεκτικότητα του θεραπευτή/θεραπεύτριας στην αναγνώριση, ανάλυση και εμπερίεξη δύσκολών μεταβιβαστικών και αντιμεταβιβαστικών αντιδράσεων, θα συζητηθούν διεξοδικά μέσα από κλινικά παραδείγματα.
Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί η δομημένη συνέντευξη SCID-5-PD (σύμφωνα με το DSM-5) για τη διάγνωση των διαταραχών αυτών καθώς και ερευνητικά δεδομένα πρόσφατης μετα-ανάλυσης (2019) για την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της ομαδικής ψυχοθεραπείας έναντι της ατομικής στην αντιμετώπισή τους και ειδικότερα στις παραμέτρους του άγχους, της κατάθλιψης καθώς και της αυτοκτονικής και παρα-αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
Η εισήγηση θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση της ιστριονικής/δραματικής διαταραχής προσωπικότητας με χαρακτηριστική την κραυγαλέα προσπάθεια προσέλκυσης της προσοχής μέσω έντασης και σαγήνης και αδυναμίας εμβάθυνσης στις προσωπικές κοντινές σχέσεις καθώς και κλινικά παραδείγματα από το χώρο της ομαδικής θεραπείας: Πόσο εκρηκτικό μπορεί να γίνει το μίγμα όταν ένας άντρας με μεθοριακή διαταραχή προσωπικότητας γνωρίσει μία γυναίκα με ιστριονική διαταραχή και συνάψουν ερωτική σχέση;
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
-Βασλαματζής Γ., Ζερβής Χ. και συν. Ο οριακός ασθενής . Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία σε κλινικό πλαίσιο. Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα, 2005.
-First M.et al. Δομημένη Κλινική Συνέντευξη για τις Διαταραχές Προσωπικότητας DSM-5. Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2017.
-Gabbard G. Η Ψυχοδυναμική Ψυχιατρική στην Κλινική Πράξη. Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2012.
-Κolk van der B. The Body keeps the Score. Mind, Brain and Body in the Transformation of Trauma. Penguin Books, London, 2015.
-Liggan D.Y., Kay J. Some Neurobiological Aspects of Psychotherapy. A Review. J Psychother Pract Res; 1999;8:2:103-114
-Μitchell J. The Selected Melanie Klein. Penguin Books, London, 1986.
-McLaughlin S.P.B. et al. Group psychotherapy for Borderline Personality Disorder: A Meta- Analysis of Randomized-Controlled Trials. Psychotherapy; 2019; 56:2:260-273
-Motherwell L., Shay J. Σύνθετα Διλήμματα στην Ομαδική Ψυχοθεραπεία, Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2017.
-Teicher M.H. Wounds That Time Won’t Heal: The Neurobiology of Child Abuse. Cerebrum; 2000; 45:10:1271-1284
